شناسایی تربیت دینی در بعد اجتماعی بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد، مدیریت نظامی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی تربیت دینی در بُعد اجتماعی از منظر امام علی (ع) در نهج‌البلاغه است. روش پژوهش، تحلیل محتوی کمّی بوده و حکمت‌ها، نامه‌ها و خطبه‌هایی از نهج‌البلاغه در زمینه تربیت انتخاب شدند و گونه‌های تربیت در آن‌ها تحلیل محتوی کمّی شد. سرانجام، مدل تربیت از درون این مفاهیم و تفاسیر استخراج گردید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد امیرالمومنین (ع) تربیت را در جنبه‌های اخلاقی، اجتماعی، سبک زندگی و... مورد توجه قرار داده‌اند. تربیت در دیدگاه ایشان، بایدها یا رفتارهای ایجابی و نبایدها یا رفتارهای سلبی را به دنبال دارد. مقوله‌های تحقیق شاخص‌هایی چون عمل‌گرایی، صبر و بردباری، عبرت از رفتارهای گذشته و استقامت و... را نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recognition of Religious Education in Social Aspect Based on the Instructions of Nahj ol-Balāghah

نویسندگان [English]

  • sieed Mohammadreza Rashidi Alehashem 1
  • mohammadreza hoseini 2
1 Assistant Professor, Imam Hossein University of Officer Training and Guard Training, Tehran, Iran
2 کارشناسی ارشد، مدیریت نظامی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران.
چکیده [English]

The purpose of the present study is to recognize religious education in social aspects from the view of Imam ‘Ali in Nahj ol-Balāghah. The method of study is analysis of quantitative content and in this regard, the anecdotes, letters, and sermons about education in Nahj ol-Balāghah were selected and then, types of education therein were analyzed in terms of quantitative content. Finally, the model of education from within these concepts and interpretations was extracted. Findings of the study show that Amir al-Mo’menin (AS) has paid attention to education in moral, social, life style,… aspects. Education in his view, entails some dos that encourage some behaviors as well as some don’ts that discourage some other behaviors. The categories of the research showed some criteria such as pragmatism, patience, tolerance, learning from the past behaviors, perseverance and so on.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Social Education
  • Religious Education
  • Nahj ol-Balāghah
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابن ابی الحدید، ع. (1393). ترجمه شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید المعتزلی. ترجمه غلامرضا لایقی. قم: انتشارات کتاب نیستان.
ابوطالبی، م. (1386). تربیت دینی از دیدگاه امام علی(ع). قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
اسلامی، ا.؛ احمدآبادی ارانی، ن.؛ محمدی، آ.؛ رشیدی، ح. (1397). اهداف تربیت اجتماعی از منظر سه رویکرد جامعه‌شناختی کلان‌نگر، خردنگر و تلفیقی. اندیشه‌های نوین تربیتی، 14(50)، ص164-125.
باهنر، م.ج. (1361). معارف اسلامی. تهران: دفتر نشر و فرهنگ اسلامی.
بنائی، م.؛ ضامنی، ف.؛ رسولی، س.ع. (1399). شناسایی تاثیر ابعاد تربیت اجتماعی مبتنی بر مبانی فلسفی از منظر قرآن و عترت بر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 4، ص36-45.
جان نثاری، ح.ع.؛ واعظی، س.ح. (1396). جایگاه اخلاق در تربیت اجتماعی از نظر قرآن کریم. پژوهش دینی، 17(35)، ص83-67.
خمینی، س.ر. (1399). صحیفة نور. تهران: عروج، ج4.
دشتی، م. (1390). شرح و تفسیر آموزشی نهج‌البلاغه. قم: موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین(ع).
شجاعی، م.؛ باطنی، س.؛ حسینی نیک، س.م. (1401). اصول و روش‌های تربیت اجتماعی و دینی از منظر قرآن کریم. روانشناسی اجتماعی، قابل دسترس در:
 https://psychology.ahvaz.iau.ir/article_690837.html?lang=fa
شیروانی شیری، ع.؛ عسگری، ز. (1400). بررسی تربیت اجتماعی از نظر معلمان و مبانی نظری تحول بنیادین در جمهوری اسلامی. اسلام و علوم اجتماعی، 3(26)، ص375-353.
مجلسی، م.ب. (1403ق). بحار الانوار. بیروت: انتشارات دار احیاء التراث العربی، ج68.
محمدیان، م. (1395). جاودانه تاریخ. تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
مطهری، مرتضی (1397). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا، ج22.
مکارم شیرازی، ن. (1397). پیام امام امیرالمومنین: شرح تازه و جامعی بر نهج‌البلاغه. قم: انتشارات امام علی بن ابیطالب(ع).